Joop Jukema werd in 1942 geboren in een boerengezin in Oosterbierum. Zijn ouders hadden een akkerbouwbedrijf en met die achtergrond was boer worden eigenlijk al voorbestemd. Na de lagere en middelbare landbouwschool nam Joop Jukema het akkerbouwbedrijf in Oosterbierum van zijn ouders over en zette dit voort. Inmiddels zwaaien zoon Gerrit met zijn vrouw Petra de scepter maar Joop Jukema werkt nog altijd graag en veelvuldig mee.
Wilsterflappen
Al op jonge leeftijd ontwikkelde Joop Jukema een grote liefde voor vogels en ornithologie. Vooral het zoeken van kievitseieren werd vooreerst zijn grote passie. Hij kon twee keer het eerste kievitsei van Barradeel aanbieden aan de burgemeester.
In 1973 kwam vogelliefhebber Joop Jukema in aanraking met het ringonderzoek van zangvogels van de Ringgroep Franeker. Dat onderzoek wakkerde zijn interesse in vogels en ornithologie sterk aan en was aanleiding om een eigen ringvergunning aan te vragen. Een toevallige bijkomstigheid in die periode was dat hij de gelegenheid kreeg het authentieke en traditionele vangen en ringen van goudplevieren te kunnen meemaken. Dit staat in Friesland bekend als “Wilsterflappen”(wilster is Fries voor goudplevier). Het vangen, ringen en weer loslaten van Wilsters (goudplevieren) diende niet alleen het wetenschappelijk onderzoek om meer te weten te komen over deze vogelsoort, het was indertijd ook een welkome extra bron van inkomsten.
Het als vrije ondernemer runnen van een akkerbouwbedrijf gespecialiseerd in de pootaardappelteelt vraagt veel tijd, kennis en energie. Zijn schaarse vrije tijd probeerde hij volledig te benutten voor zijn steeds verdergaande wetenschappelijke vogelonderzoek. In de loop der jaren verrichte hij niet alleen wetenschappelijk onderzoek als onafhankelijk onderzoeker. Er ontstond ook een veelvuldige samenwerking met en ondersteuning door de professionele wetenschappers van de Rijksuniversiteit Groningen en het NIOZ van Texel met hun specifieke kennis en ervaring.
Prijzen en onderscheidingen
‘Het was een voorrecht om in alle vrijheid en ongedwongen al mijn fascinerende vogelstudies te kunnen beoefenen’, aldus Joop Jukema. ‘Mijn gevoelens hieromtrent kunnen goed verwoord worden als: ‘Wetenschap is iets prachtigs als men er maar niet van hoeft te leven. Men kan slechts plezier hebben in wetenschappelijke arbeid, als men aan niemand rekenschap verschuldigd is.’
Voor zijn uitgebreide vogelonderzoekstudies is Joop Jukema in 1998 onderscheiden met de Herman Klompprijs, die wordt toegekend voor bijzondere prestaties op het gebied van de veldornithologie door amateurs.
Een uitgebreid rapport
“A brief history of Dutch amateur birding“ Geeft een uitvoerig beschrijving dat in het Wetenschappelijke onderzoek ook een grote bijdrage is geleverd door 'citizen scientists' in de Nederlandse ornithologie, maar dat dit niet altijd voldoende gewaardeerd is. In dit rapport worden van een aantal amateurs, in een korte tekst, hun waardevolle bijdrage aan het ornithologisch onderzoek beschreven. Zo wordt ook de bijdrage van Joop Jukema beschreven:
“Joop Jukema is an enthusiastic and extremely capable researcher with excellent biological
intuition. His tenacity during fieldwork and when analysing and writing down data has led to a rich
oeuvre including some classic Dutch ornithological publications.”
"It is clear that Joop is an impressive amateur ornithologist. His ornithological output is on par with,
or even surpasses, that of many professional ornithologists."
En yn 2001 is Joop Jukema beneamd ta lid fan de Fryske Akademy, soks op grûn fan syn bysûndere fertsjinsten foar de Fryske kultuer. (En in 2001 is Joop Jukema benoemd tot lid van de Fryske Akademy, op grond van zijn bijzondere verdiensten voor de Friese cultuur).
Literatuur
Sinds zijn start als amateur ornitholoog zijn ruim 140 artikelen (zowel populairwetenschappelijke als wetenschappelijke) verschenen met Joop Jukema als auteur of coauteur.
